Η καυσαλγία στόματος ή αλλιώς το Σύνδρομο της καυσαλγίας στόματος, ή όπως είναι γνωστό στην ξένη βιβλιογραφία (BMS – Burning Mouth Syndrome) είναι ο ιατρικός όρος για την επαναλαμβανόμενη αίσθηση καψίματος ή και πόνου στο στόμα χωρίς προφανή αιτία.
Αυτή η ενόχληση μπορεί να επηρεάσει τη γλώσσα, τα ούλα, τα χείλη, το εσωτερικό των μάγουλων, την οροφή του στόματος (ουρανίσκο) ή εκτεταμένες περιοχές ολόκληρου του στόματος. Το αίσθημα καύσου μπορεί να είναι σοβαρό, και δίνεται η αίσθηση σαν να ζεμάτισες το στόμα.
Το σύνδρομο καψίματος συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Δυστυχώς συχνά δεν μπορεί να προσδιοριστεί συγκεκριμένη αιτία. Αν και αυτό κάνει τη θεραπεία πιο δύσκολη, η στενή συνεργασία με τον εξειδικευμένο ΩΡΛ μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν τα συμπτώματα.
Σύμφωνα με μελέτες η κατάσταση είναι αρκετά διαδεδομένη στο γενικό πληθυσμό με ποσοστά που κυμαίνονται από 4-10%, ενώ εμφανίζεται κατά συντριπτική πλειοψηφία στο γυναικείο φύλο και ιδιαίτερα λίγο πριν ή μετά την εμμηνόπαυση (αναλογία γυναικών: ανδρών, 7:1).
Κλινικές εκδηλώσεις:
Το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι μια αίσθηση καψίματος στη γλώσσα και συχνά στον ουρανίσκο. Ωστόσο, μπορεί επίσης να εμφανιστεί οπουδήποτε στο στόμα ή το λαιμό. Ξεκινά ξαφνικά χωρίς προφανή λόγο και επιμένει για μήνες ή και χρόνια. Η αίσθηση συνήθως περιγράφεται όπως την ενόχληση που νιώθουμε όταν η γλώσσα καίγεται με ζεστό καφέ.
Οι περισσότεροι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η αίσθηση καψίματος χειροτερεύει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα συμπτώματα μπορεί να μην υπάρχουν το πρωί και να εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο πόνος φαίνεται να μειώνεται. Το επόμενο πρωί ο κύκλος επαναλαμβάνεται.
Μια μεταλλική γεύση ή πικρή γεύση εμφανίζεται συχνά ταυτόχρονα με την αίσθηση καψίματος. Συνήθως αναφέρεται και αίσθημα ξηροστομίας. Ωστόσο, μια εξέταση των σιελογόνων αδένων του στόματος επιβεβαιώνει σχεδόν πάντα τη φυσιολογική ροή του σάλιου. Κατά καιρούς, ο καυστικός πόνος μπορεί να είναι πολύ έντονος και να οδηγήσει σε κατάθλιψη και άγχος από τον χρόνιο πόνο.
Ερεθιστικές τροφές, όπως πιπέρι, έντονα μπαχαρικά, και πολύ κρύα ή πολύ ζεστά ροφήματα μπορεί να χειροτερεύσουν την κατάσταση.
Αίτια:
Τι προκαλεί το BMS;
Είναι δύσκολο να πούμε. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι προκαλεί το BMS. Ωστόσο, ορισμένες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές ορμονών κυρίως κατά την εμμηνόπαυση.
- Στρες, άγχος ή κατάθλιψη.
- Προβλήματα με το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
- Βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν τη γεύση ή τον πόνο.
- Αντίδραση σε ορισμένους τύπους οδοντόκρεμας ή στοματικά διαλύματα.
- Έλλειψη Βιταμίνης Β12
- Σιδηροπενική αναιμία
- Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση
- Κακή εφαρμογή οδοντοστοιχιών ή αλλεργία στα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή οδοντοστοιχιών.
- Δυσλειτουργία των σιαλογόνων αδένων,
- Ατροφία του βλεννογόνου του στόματος,
- Διαταραχές των γευστικών καλύκων της γλώσσας
- Παθήσεις το θυρεοειδή
- Σακχαρώδης Διαβήτης
Διάγνωση:
Δεν υπάρχει κανένα τεστ που να μπορεί να καθορίσει εάν έχετε σύνδρομο καυσαλγίας. Αντίθετα, ο ειδικός ΩΡΛ θα προσπαθήσει να αποκλείσει άλλα προβλήματα πριν προχωρήσει στη διάγνωση.
Ο γιατρός σας:
- Θα ελέγξει το ιατρικό ιστορικό και τα φάρμακά σας
- Θα εξετάσει το στόμα σας
- Θα σας ζητήσει να περιγράψετε τα συμπτώματά σας, τις στοματικές σας συνήθειες και τη ρουτίνα στοματικής υγιεινής
Επιπλέον, πιθανότατα θα πραγματοποιήσει εξειδικευμένες ιατρικές εξετάσεις, αναζητώντας σημάδια άλλων καταστάσεων:
- Αιματολογικές εξετάσεις που μπορεί να περιλαμβάνουν γενική εξέταση αίματος, μέτρηση του επίπεδου γλυκόζης, ορμονικές εξετάσεις για τη λειτουργία του θυρεοειδούς, τους διατροφικούς παράγοντες και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Όλα αυτά μπορεί να παρέχουν ενδείξεις για το αίτιο της δυσφορίας σας
- Στοματικές καλλιέργειες ή βιοψίες. Η λήψη και η ανάλυση δειγμάτων από το στόμα σας μπορεί να καθορίσει εάν έχετε μυκητιασική, βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη
- Αλλεργικά τεστ. Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει τεστ αλλεργίας για να διαπιστώσει εάν είστε ευαισθητοποιημένοι σε ορισμένα αλλεργιογόνα
- Μετρήσεις σάλιου. Με το σύνδρομο καψίματος, το στόμα σας μπορεί να αισθάνεται ξηρό. Οι εξετάσεις σιέλου μπορούν να επιβεβαιώσουν εάν έχετε μειωμένη ροή
- Δοκιμασίες Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης (ΛΦΠ)
- Απεικόνιση. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μαγνητική τομογραφία, αξονική τομογραφία ή άλλες απεικονιστικές εξετάσεις για να ελέγξει για άλλα προβλήματα υγείας
- Ψυχολογικά ερωτηματολόγια. Μπορεί να σας ζητηθεί να συμπληρώσετε ερωτηματολόγια που μπορούν να βοηθήσουν να προσδιορίσετε εάν έχετε συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους ή άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας
Φαρμακευτική προσαρμογή. Εάν παίρνετε ένα φάρμακο που μπορεί να συμβάλλει στην ενόχληση του στόματος, ο γιατρός σας μπορεί να αλλάξει τη δόση, να αλλάξει σε άλλο φάρμακο ή να σταματήσει προσωρινά το φάρμακο, εάν είναι δυνατόν, για να δει εάν η ενόχληση σας υποχωρεί.
Μην το δοκιμάσετε μόνοι σας, γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνο να σταματήσετε κάποια φάρμακα.
Αντιμετώπιση:
Εξαρτάται άμεσα από τη διάγνωση. Σε περίπτωση ύπαρξης δευτεροπαθούς συνδρόμου καυσαλγίας στόματος επιχειρείται η η αντιμετώπιση των επιμέρους παθολογικών καταστάσεων, τοπικών, συστηματικών ή νευρολογικών. Σε αυτή την περίπτωση η θεραπεία μπορεί να είναι αρκετά αποτελεσματική και να επέλθει άμεσα βελτίωση των συμπτωμάτων.
Σε περίπτωση όμως που τίθεται η διάγνωση του πρωτοπαθούς συνδρόμου καυσαλγίας στόματος, τότε καθυσηχάζεται ο ασθενής και η θεραπεία είναι παρηγορητική και αποτελεσματική ενίοτε, διακρινόμενη σε φαρμακευτική και ψυχιατρική-ψυχολογική.
Φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν τοπικά κρέμες για επάλειψη (καψαϊκίνη), ενώ συστηματικά συστήνονται αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά σκευάσματα.
Τέλος αξιόλογα αποτελέσματα εμφανίζει η θεραπεία με φυτικά σκευάσματα (alpha-lipoic acid).
Η φαρμακευτική θεραπεία απαιτεί γνώση των χορηγούμενων σκευασμάτων από τον ιατρό και η παρακολούθηση του ασθενούς ανά τακτά χρονικά διαστήματα κρίνεται απαραίτητη.
Συνεδρίες γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπείας από ειδικό ψυχολόγο και η καθοδήγηση από ψυχίατρο επικουρικά, είναι χρήσιμες στην προσπάθεια απαλλαγής από τα ενοχλητικά συμπτώματα.